ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ούτε οι στοιχειώδεις κανόνες ασφαλείας, χιλιάδες τόνοι μεταχειρισμένων ελαστικών που προορίζονται για ανακύκλωση μένουν έκθετοι για πολλούς μήνες, σε πρόχειρες υπαίθριες αποθήκες ανά την Ελλάδα, εγκυμονώντας σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς -φαινόμενο που δεν είναι σπάνιο, καθώς τα ελαστικά αναφλέγονται εύκολα- η οικολογική καταστροφή που προκαλείται είναι τεράστια, όπως άλλωστε αποδείχθηκε από τη φωτιά που ξέσπασε σε αποθήκη ελαστικών στη Δράμα, τον περασμένο Ιούνιο.
Μόνο κατά την καύση τους, η οποία διήρκησε πέντε ολόκληρες ημέρες, απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα επικίνδυνες χημικές ενώσεις όπως διοξίνες και αρωματικοί υδρογονάνθρακες, που προκάλεσαν ασφυξία στους κατοίκους της περιοχής.
Κόλαφος
Το πόρισμα του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) σχετικά με τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον από την πυρκαγιά στη Δράμα είναι κατηγορηματικό.
Το έδαφος, σε μια έκταση 30 στρεμμάτων γύρω από την αποθήκη και στην περιοχή μεταξύ Πετρούσας, Ξηροποτάμου, Μυλοποτάμου (λόγω των ανέμων που φυσούσαν προς αυτή την κατεύθυνση), έχει μολυνθεί επικίνδυνα με βαρέα μέταλλα. Μετά το συμβάν δεν έγινε σωστή αποκατάσταση, με αποτέλεσμα να υπάρχει μία ωρολογιακή βόμβα που απειλεί με μόλυνση τα νερά της περιοχής.
«Το σημείο έχει καλυφθεί πρόχειρα με χώμα και με μια βροχή οι τοξικές ουσίες θα περάσουν αμέσως στον υδροφόρο ορίζοντα» τονίζει ο διευθυντής Τεχνικής Γεωλογίας και Χαρτογραφήσεων του ΙΓΜΕ, δρ Παναγιώτης Τσόμπος, ο οποίος μετείχε στο επταμελές κλιμάκιο που έσπευσε στη Δράμα για να εκτιμήσει το μέγεθος της καταστροφής.
Τα καμένα υλικά των ελαστικών και το έδαφος κάτω από αυτά που έχει ρυπανθεί πρέπει είτε να μεταφερθούν σε χώρο ταφής επικίνδυνων αποβλήτων, είτε να γίνει στεγανοποίηση με την τοποθέτηση αδιαπέρατων πετρωμάτων, ώστε να μη φτάσουν οι τοξικές ουσίες στα υπόγεια νερά.
Ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αυξάνεται ακόμη περισσότερο, καθώς στο σημείο υπάρχουν γεωτρήσεις που χρησιμοποιούνται για την άρδευση γειτονικών καλλιεργειών. Το πρόβλημα είναι γνωστό στους αρμόδιους φορείς της Δράμας και στον εισαγγελέα, ο οποίος διεξάγει την έρευνα για τις περιβαλλοντικές συνέπειες της πυρκαγιάς.
Ελλιπής διαχείριση
Την αποκλειστική ευθύνη για τη διαχείριση των μεταχειρισμένων ελαστικών την έ χουν, σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι παραγωγοί - εισαγωγείς, οι οποίοι οφείλουν να οργανώσουν τη συλλογή, μεταφορά, προσωρινή αποθήκευση, επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίησή τους. Το 2009, το ποσοστό της ανακύκλωσης ελαστικών στην Ελλάδα ήταν 95,7%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Αλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ).
Στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται απλώς για αποθήκευση μακράς διάρκειας και μάλιστα συνήθως διαρκεί περισσότερο από έναν χρόνο, το οποίο είναι το μέγιστο χρονικό διάστημα που επιτρέπει ο νόμος. Η αποθήκευση γίνεται κατά κανόνα σε ανοιχτούς χώρους (αλάνες ή χωράφια), όπου τα ελαστικά στοιβάζονται σε πυραμίδες, χωρίς να τηρούνται τα στοιχειώδη μέτρα πυροπροστασίας. Και ενώ κάθε χρόνο στη χώρα μας συλλέγονται από τα βουλκανιζατέρ και οδηγούνται προς ανακύκλωση 46.000 τόνοι, το 2009 μόνο τα αποθηκευμένα σε «προσωρινή» βάση ελαστικά ήταν 80.816 τόνοι, δηλαδή η συνολική παραγωγή της χώρας για δύο χρόνια