ΑΝΤΙΔΡΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΣΟΝ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΖΗΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΚΑΙ ΠΑΥΣΗ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΟΥΣ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΩΘΙ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟΥΣ, ΒΑΣΙΜΟΥΣ, ΑΛΗΘΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ. Ειδικότερα:
Στο Προοίμιο της Πράξεως Νομοθετικού Περιεχομένου, αναφέρονται δύο υποτιθέμενα κοινά συλλογικά έννομα αγαθά που πρέπει να προστατευτούν από τις νέες ρυθμίσεις: α) το περιβάλλον και β) η οικονομία. Η απλή ανάγνωση όμως ρυθμίσεων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι πραγματικοί σκοποί είναι άλλοι, βαθύτεροι, πολυπλοκότεροι, ιδιαζόντως συμφεροντολογικοί, οδηγούν μάλιστα στο αντίθετο αποτέλεσμα από όσα ευαγγελίζονται οι δημιουργοί τους, καταλήγοντας να αποδεικνύονται αντιπεριβαλλοντικές, αντιοικονομικές, αντισυνδικαλιστικές, αντιεπαγγελματικές και εν τέλει αντιλαϊκές. Πιο συγκεκριμένα:
α) Ερμηνευτικά, ο λόγος ισχύος και ενεργοποίησης του όλως εξαιρετικού μέτρου της θέσπισης των Πράξεων Νομοθετικής Περιεχομένου είναι η «επείγουσα και απρόβλεπτη ανάγκη». Η αναφορά στο προοίμιο ότι «υπάρχει εξαιρετικώς επείγουσα ανάγκη…για την αντιμετώπιση της συνεχώς αυξανόμενης ατμοσφαιρικής ρύπανσης που επιδρά άμεσα στη δημόσια υγεία» ουδόλως δικαιολογεί τα μέτρα αυτά. Και τούτο διότι η επικαλούμενη «αυξανόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση» και η εκ του λόγου τούτου διακινδύνευση της δημόσιας υγείας 1) ούτε νέο φαινόμενο είναι, 2) ούτε αντιμετωπίζεται αποσπασματικά, και 3) ούτε μπορεί να δικαιολογηθεί νομοπολιτικά ότι η αμεσότητα της πράξεως νομοθετικού περιεχομένου θα οδηγήσει σε συντομότερα αποτελέσματα από το αν οι θεσπιστές του περίμεναν να συγκροτηθεί η νέα Βουλή για να ψηφιστεί ως Νόμος. Αποδεικνύεται ούτω ότι ο πραγματικός λόγος θέσπισης των μέτρων είναι να μπορέσουν συγκεκριμένα πρόσωπα, να «περάσουν» συγκεκριμένες ρυθμίσεις με τρόπο γρήγορο, άμεσο και σχετικώς «ανώδυνο», χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός κοινοβουλευτικός έλεγχος αυτών.
β) Επιπλέον, σε κανένα στάδιο υιοθέτησης των ανωτέρω μέτρων, δεν εκλήθη και ως εκ τούτου δε συμμετείχε με κανένα τρόπο κανείς εκ των ενδιαφερομένων μερών του τομέα του αυτοκινήτου, ήτοι οι πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις ούτε οικολογικές οργανώσεις, ούτε ενώσεις καταναλωτών, επιβαλλομένων των μέτρων αυτών μονομερώς και αναγκαστικά.
γ) Εξάλλου, η θέσπιση των κλάσεων και η κατάταξη των οχημάτων σε αυτές με βάση μόνον την ηλικία τους είναι ex officio λανθασμένη. Κάθε τύπος οχήματος που τίθεται σε κυκλοφορία από τον κατασκευαστή του έχει διαφορετικές εργοστασιακές ρυθμίσεις και μετρήσεις, ενώ και κάθε μεμονωμένο όχημα χωριστά ενδέχεται να εκπέμπει διαφορετικούς σε είδος και σε μέγεθος ρύπους από ένα άλλο όχημα του ιδίου τύπου, καθώς οι εκπεμπόμενοι ρύποι επηρεάζονται από ποικίλους παράγοντες, όπως α) μικρός ή μεγάλος κυβισμός και επέμβαση επ’ αυτού, β) ύπαρξη ή μη υπερτροφοδότησης στον κινητήρα, γ) τακτική ή μη συντήρηση, δ) αριθμός διανυθέντων χιλιομέτρων, ε) σκληρή ή προσεκτική χρήση του οχήματος, στ) υφιστάμενες βλάβες, πχ στο σύστημα τροφοδοσίας ή εξαγωγής του κινητήρα του οχήματος, ζ) τύπος και κατάσταση καταλυτικού μετατροπέα, η) αντικατάσταση αυτού όποτε απαιτείται. Ενώ όμως οι ανωτέρω παράγοντες μπορούν και πράγματι επηρεάζουν τη μόλυνση που προκαλείται από ένα όχημα, οι νομοθέτες επέλεξαν να κρίνουν τους ρύπους χρησιμοποιώντας ένα σχετικά γενικόλογο και πιθανώς άκαιρο κριτήριο, την ηλικία του οχήματος. Και μόνο μια μικρή και γρήγορη ματιά σε σχετικούς πίνακες, εγχειρίδια κατασκευαστών και εγχειρίδια επισκευής, όπου αναφέρονται εργοστασιακά οι εκπεμπόμενοι ρύποι, αρκεί για να αποδειχθεί το λανθασμένο κριτήριο επιλογής διάκρισης των οχημάτων με βάση τη χρονολογία θέσεώς τους σε κυκλοφορία, χωρίς το συνυπολογισμό και άλλων κριτηρίων.
δ) Η απόσυρση οχημάτων ως έννοια και ως ρύθμιση υφίστατο και πριν τη θέσπιση των παρουσών ρυθμίσεων (βλ. ΕΔΟΕ) και έκαστος ιδιώτης, είχε το δικαίωμα να οδηγήσει το όχημά του σε ειδικά σημεία και να το αποσύρει. Αυτό που δεν γνώριζε όμως έκαστος εξ αυτών των ιδιωτών είναι ότι η πράξη αυτή χρηματοδοτείται!
ε) Ως κίνητρο για την απόσυρση των οχημάτων αποφασίστηκε η παροχή χρηματικού ανταλλάγματος, κατά τους πίνακες του άρθρου 3 παρ. 1 της Πράξεως. Η μεθόδευση αυτή ως μέτρο οδηγεί όμως σε ανισότητες και διακρίσεις, δεδομένου ότι εξομοιώνει όλα τα αποσυρόμενα οχήματα, ανεξαρτήτως της πραγματικής τους κατάστασης και αξίας.
στ) Συναφώς, καθορίστηκε και ένα συγκεκριμένο ποσό με το οποίο πριμοδοτεί η Πολιτεία τους κατόχους που αποσύρουν τα οχήματά τους, στις περιπτώσεις που επιθυμούν να προβούν σε αγορά άλλου οχήματος. Δεδομένης της ισχύουσας οικονομικής συγκυρίας, των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των αβάσταχτων δόσεων των δανεικών που οφείλει η μέση ελληνική οικογένεια, το Κράτος αντί να προστατεύσει τον Έλληνα καταναλωτή, τον εξωθεί να χρεωθεί έτι περαιτέρω, δελεάζοντάς τον με ψευδεπίγραφα οφέλη.
ζ) Παρά την βαυκαλιζόμενη προαιρετικότητα του μέτρου της απόσυρσης, η σκοπιμότητα και η υποχρεωτικότητά του είναι έμμεση αλλά προφανής όπως προκύπτει από το άρθρο 4 της Πράξεως, που προβλέπει τον λεγόμενο Πράσινο Δακτύλιο. Σκοπός του νομοθέτη είναι να περιορίσει κατά το δυνατόν περισσότερο την κυκλοφορία των παλαιών οχημάτων στο κέντρο των Αθηνών, ώστε εμμέσως να οδηγήσει τους κατόχους των σε παροπλισμό και σε απόσυρσή τους. Και
η) Η υποκρισία και η σκοπιμότητα των μέτρων καθίσταται προφανής και από το ότι αν τυχόν καθυστερούσαν μέχρι την συγκρότηση της Νέας Βουλής, θα φθάναμε στον μήνα Νοέμβριο, ότε και ξεκινά η διάθεση των νέων σημάτων κυκλοφορίας! Ούτω, θα έχανε το Κράτος ένα σημαντικό όφελος εκ της μη εισπράξεως των αυξημένων τελών! Εξάλλου, αν τυχόν καθυστερούσε το μέτρο της απόσυρσης, θα προέβαιναν οι καταναλωτές σε αγορά των σημάτων κυκλοφορίας του έτους 2010, οπότε οι ίδιοι οι καταναλωτές θα κρατούσαν το όχημά τους για να το κυκλοφορήσουν για ακόμα ένα χρόνο, δεδομένου ότι πλήρωσαν το σήμα.
Αν οι ως άνω ρυθμίσεις δεν οδηγούν στην εκπλήρωση των βασικών σκοπών του Προοιμίου της Πράξεως, ήτοι την προστασία του περιβάλλοντος και της οικονομίας, τότε ποιος ο πραγματικός σκοπός θεσπίσεώς τους και ποιος πράγματι ωφελείται από τα μέτρα αυτά;
Οι συναλλαγές, το εμπόριο, η παροχή υπηρεσιών, οι κατασκευές, η αγορά εν γένει βρίσκονται σε φοβερό τέλμα, με αποτέλεσμα να έχουν «παγώσει» όλες οι δραστηριότητες. Διαβλέποντας κάθε χώρα την άσχημη οικονομική κατάσταση που δημιουργείται στο εσωτερικό της, είναι λογικό να οδηγείται στη θεσμοθέτηση ρυθμίσεων για την έξοδο των αγορών από την κρίση, όπως το να υιοθετήσει μια μεθόδευση επανεκκίνησης των τομέων της αγοράς του αυτοκινήτου. Έτσι «επανεφευρέθηκε» για την Ελλάδα ο τομέας του αυτοκινήτου, η διάκριση σε κλάσεις και εν τέλει η «υποχρεωτική» απόσυρση. Όλα τα θεσπισμένα μέτρα έχουν όλως τυχαίως την τάση να εξυπηρετούν αντί τον πολίτη-καταναλωτή και τα ανωτέρω έννομα αγαθά, άλλες σκοπιμότητες:
α) τις μεγάλες επιχειρήσεις αντιπροσώπευσης, εισαγωγής και εμπορίας αυτοκινήτων, οι οποίες εισήγαγαν αθρόα οχήματα με μειωμένο τέλος ταξινόμησης,
β) τους ίδιους τους κατασκευαστές οχημάτων, που περιμένουν από την Ελληνική Αγορά να απορροφήσει τα οχήματα που της αναλογούν,
γ) το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που ψάχνει νέους πελάτες,
δ) το ίδιο το Κράτος και τον προϋπολογισμό αυτού, το οποίο «γεμίζει» τα Ταμεία του από α) την είσπραξη αυξημένων τελών, β) την είσπραξη δασμών νέων οχημάτων, γ) την είσπραξη ΦΠΑ από τις αγοραπωλησίες οχημάτων και ανταλλακτικών και από την παροχή υπηρεσιών, δ) το συμψηφισμό χρεών από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. για το ποσό της απόσυρσης κλπ.
Ούτω, αληθινά κερδισμένοι δεν είναι ούτε το περιβάλλον, ούτε οι καταναλωτές, ούτε οι μικρές επιχειρήσεις. Και τούτο διότι:
1) Τα θεσπισμένα μέτρα δεν μπορούν παρά να προστατεύσουν όλως αποσπασματικά το περιβάλλον, καθώς α) δεν καταργείται το ίδιο το πρόβλημα, που είναι η εκπομπή καυσαερίων από κακοσυντηρημένα οχήματα, β) δεν επηρεάζεται ο σημαντικός αριθμός οχημάτων που φέρουν πινακίδες κυκλοφορίας αλλοδαπού κράτους και κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα εντός του κέντρου των Αθηνών, γ) δεν επηρεάζεται ο ρυπογόνος στόλος των οχημάτων του ίδιου του Δημοσίου, δ) αυξάνεται η ρυπογόνα και ενεργοβόρα παραγωγή νέων οχημάτων, ε) οδηγούμεθα σε υπερσυσσώρευση των αποσυρτέων οχημάτων σε χώρους συγκέντρωσης και ανακύκλωσης αυτών, στ) δεν γίνεται καμία μνεία για την υποχρεωτικότητα της αντικατάστασης των καταλυτικών μετατροπέων.
2) Οι καταναλωτές κερδίζουν μόνον προσωρινώς και τυχαίως. Το όφελος των 500-3.200 ευρώ είναι καθαρά μεμονωμένο, δεδομένου ότι τα νοικοκυριά θα πρέπει να υπερδανειστούν για να προβούν σε αγορά νέων οχημάτων. Και
3) Περισσότερο ζημιωμένοι από όλους είναι οι ίδιες οι μικρές-πολύ μικρές επιχειρήσεις διάθεσης ανταλλακτικών και συντήρησης-επισκευής οχημάτων, οι οποίες τίθενται αυτομάτως εκτός συναγωνισμού, καθώς οι καταναλωτές που διαθέτουν αποσυρτέα οχήματα, δεν διαθέτουν χρήματα για κάποια επισκευή και συντήρηση των οχημάτων τους. Επιπλέον, δεν πρέπει να παροράται το γεγονός ότι οι ως άνω επιχειρήσεις διαθέτουν ήδη μεγάλο αριθμό ανταλλακτικών και αναλωσίμων (το λεγόμενο stock), τα οποία ανταλλακτικά σε περίπτωση ισχύος της απόσυρσης ως έχει δεν θα χρησιμοποιηθούν με αποτέλεσμα μεγάλη οικονομική ζημία των επιχειρήσεων αυτών.
Για την ουσιαστική προώθηση των πραγματικά συλλογικών συμφερόντων των πολιτών, προβαίνουμε στις κάτωθι προτάσεις.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
1) Πλήρης εφαρμογή του ορθού αλλά παραγνωρισμένου θεσμού της Κάρτας Ελέγχου Καυσαερίων, με παράλληλη ενεργοποίηση και ισχύ του ήδη θεσπισμένου κατά την κείμενη νομοθεσία Φορέα Εποπτείας, με εντατικοποίηση των ελέγχων και επιβολή των προβλεπομένων προστίμων.
2) Κατάργηση των συνεπειών της μη απόσυρσης (Πράσινα Τέλη, Πράσινος Δακτύλιος).
3) Αρμόδιος θεσμικός έλεγχος της αντικατάστασης των καταλυτικών μετατροπέων, με ελέγχους από το Υπουργείο, βάσει των αδειών κυκλοφορίας και του έτους θέσης των οχημάτων σε κυκλοφορία, με επιδότηση της αντικατάστασης των παλαιών και καταστρεμμένων καταλυτών και επιπλέον κίνητρα για την εισαγωγή και τοποθέτηση νέας γενιάς καταλυτών.
4) Συνεργασία των αρμοδίων φορέων (Υπουργεία, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώσεις καταναλωτών).
5) Ουσιαστική ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων των σχετικών με το αυτοκίνητο και όχι αποδυνάμωση της λειτουργίας και της δυναμικής τους.
Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Δέδες Αναστάσιος Χουντάσης Δημήτριος